Cái thời khắc và sự trường kỳ-tình thương. Tình yêu và thứ tình cảm bởi sự nảy sinh.

Tiếng Việt mình rất hay, có hai chữ "yêu" và "thương" rất khác nhau,

 hay được đặt cạnh nhau là "yêu thương"

 trông cứ như là nhau!

Tôi hay chia sẻ với bạn của mình rằng người nghe nhạc là phần cuối cùng để hoàn thiện bản nhạc mà họ nghe. Có nhiều sự liên tưởng nhưng lớn nhất là từ cách tôi nghe nhạc jazz, tôi luôn nghĩ rằng người thưởng thức chính là nhạc công cuối cùng, là mảnh ghép hoàn hảo cho 1 bản nhạc jazz đang vô tư nhiệt thành tung tẩy tinh túy mồ hôi hột của nó ra khắp nơi. Người nhạc công cuối cùng chơi một thứ nhạc cụ đặc biệt, siêu hình và không giống nhau ở từng thời điểm, ở bất kỳ những cá nhân nào khác khác…đó chính là cảm xúc. Cái này không ai hơi đâu mà đi đào tạo. Nó Ít, nó nhiều và khác biệt nhau. Điều tôi thích nhất đó là toàn bộ đều dựa vào nhau, tôn vinh nhau để tưởng thưởng chính mình và âm nhạc chứ không vì bất cứ một ai khác, một thứ gì khác.

Khi mới trong thời kỳ đầu nghe jazz có vẻ nặng nặng đô, điều tôi thắc mắc lớn nhất là tựa đề của những bản nhạc không vocal. Theo thói quen, tôi thường bỏ qua tựa đề và mở nhạc nghe ngay, trí tưởng tượng đưa tôi đến nơi nào đó tôi tưởng khó nắm bắt cho lắm nhưng té ra đều bị chi phối bởi một thông điệp chung của bản nhạc, bởi cách mà những người nhạc công đã đặt hết say mê và sự điệu nghệ của mình vào, nhiều lúc khi nghe một bản nhạc tôi suy tưởng bay bổng về một câu chuyện này nọ và thử tra lại ý nghĩa của tựa đề, kì diệu thay, nhiều lần đã đồng điệu. Tôi đem chuyện này hỏi người anh đi trước, anh bảo rằng tựa đề quan trọng chứ, em sẽ thấy nó quan trọng, nhanh thôi, bởi vì rõ ràng khi em hỏi là em đang quan tâm đến nó đấy, em có quan tâm thì em sẽ có nhận biết.

Lấy ví dụ về lần nghe bài Nature Boy trên một diễn đàn mà lúc nghe không thèm đọc tựa đề cũng như cố gắng hiểu lời mà chỉ nghe nhạc, chất giọng, tình cảm truyền tải của Nat King Cole, cảm nhận vô tư lúc đó như sau  “mới nghe Natural boy của bạn Du post rồi, lâu rồi mình mới thảnh thơi ngồi chịu nghe như hôm nay. Bản nhạc thực sự tuyệt vời bạn ơi, thích từ tiếng contrebass, guitar cho tới ngón đàn kingkong nhưng nổi bật vẫn là vocal của Nat. cái mặt dẫy mà giọng sao mà ấm áp, nghe chủ về nhân từ, lúc nghe mà đừng cố tìm hiểu lời cảm thấy như bản thân mình được tha thứ, được khoan dung vậy...lúc nghe Nat hát mình theo thói quen dựng hình dựng cảnh, mình thấy mình bị thất bại trong tình yêu. mình đi bụi phủi chốn xa, có thể là châu Mỹ, mình lang thang cơ nhỡ khắp nơi, tiền cũng cạn, tình cũng vẫn đau rồi mình lạc vào 1 thị trấn, bơ phờ gục đầu trên cầu thang quảng trường đổ nát và cái giọng của Nát chợt vang lên ve vuốt, ko phải hát từ đầu bài hay sắp hết mà nó cứ như là nó đang trôi ra vậy, cứ hát, cứ an ủi, mà mình khóc đến nỗi chịu để rớt nước mắt sau thì tỉnh mộng dậy…”

sau đó, khi tìm lyric để xem và đối chiếu tôi mới bất ngờ với chính mình khi lời nhạc có nhiều chỗ rất ăn khớp với sự suy tưởng kia.

…và tôi đã có sự lý giải cho riêng mình ngay sau đó. Tôi cho rằng rất cần thiết việc hiểu tựa đề bản nhạc trước khi bắt đầu nghe, điều đó sẽ định hướng cho cảm thụ, toàn bộ kinh nghiệm sống và lối cảm xúc của bản thân về mọi vấn đề trong cuộc sống sẽ được vận dụng để chỉ lối cho cảm xúc, để đồng điệu hơn với chủ đề tâm huyết mà người nhạc công muốn gửi gắm. Từ đó tôi không để tâm trí quá bay bổng lan man nữa, việc nghe nhạc trở nên nhập tâm và có chiều sâu hơn, chính xác hơn, như là cái gì đó có bến bờ, có sự neo đậu, có cảm giác đứng ở bến bờ này sao ánh trăng kia viên mãn và vằn vện đến thế!, trước giờ ta đã quá qua loa trong sự ngắm nghía và dần dần có sự tròn vẹn hơn về cách cảm nhạc.

Nói về bản nhạc smooth saxophone của Raw Silk rất lai láng có tựa đề Me and mrs Jones, tôi sẽ đặt ngay tâm trí của mình về tình yêu say mê lén lút lạ kỳ của một cậu trai trẻ và một người phụ nữ đã có gia đình. Cứ như thế cứ tưởng tượng đủ mọi cảnh trí với tiếng kèn soprano hay alto tha thiết van lơn, cứ mơ mộng thoải mái về những người phụ nữ mà tôi thích, có cả ta, tây và da đen, đặc biệt là một hình hài với sự đặc sắc tổng hợp từ những gì tôi thần tượng.. . Mãi sau này tôi mới nghe những bản có vocal và không có version nào khiến tôi hài lòng bằng bản không lời kia. Có lẽ với cùng một đối tượng không có chuyện tình yêu lần hai.

Cà phê Chiêu với buổi chiều chợt nhớ!

Còn nhớ lần đó tôi với người bạn đại học chơi khá thân hẹn nhau tới quán Chiêu trên đường Cao Thắng để lần đầu thưởng thức cái phong vị cà phê xưa cũ ở đây. Buổi chiều đó chúng tôi định lên lầu ngồi nhưng có lẽ thấy khá đông và không thích hợp nên chọn chỗ ngồi ở trệt, chẳng nhớ cà phê có vị gì nhưng cái tiếng hát nức nở ở đâu đó vang lên đã lấn át tất cả, âm lượng mở vừa đủ và tinh ý làm cả hai chúng tôi cùng nhìn nhau kinh ngạc, rồi chúng tôi nghiêng hẳn đầu về phía tiếng hát đang ngân lên, cặp mắt mỗi đứa đăm chiêu găm xuống bàn để đưa ngôi vị của đôi tai lên cao chấp đường cho tiếng hát đi vào trái tìm “em ra đi mùa thu, mùa thu không trở lại….từ …chia ìa ly, nghe chơi vơi náo ão nề…”, giọng hát ai mà kỳ diệu quá, đặc biệt quá, cảm xúc quá nức nở trong từng câu chữ, lên cao mà rất kiểm soát, rất dầy dặn, trong cách hát đó, có cảm giác dấu ngã (~) hiện diện ở khắp mọi nơi, cái dấu ngã đầy ứ tâm tình đó lần đầu chúng tôi được biết, thậm chí khi đó cả hai đứa đều không biết bài này tên là Mùa thu không trở lại! Vậy mới hay, vậy mới tức, cái cảm giác mê say một thứ gì đó không thể nắm đầu cầm đuôi nó mới khao khát làm sao. Về sau, dĩ nhiên chúng tôi đã tìm ra được cái tên Thái Thanh, cái tên mà trước kia chúng tôi nhanh chóng chối bỏ khi chọn đĩa nghe nhạc. Điều tuyệt vời nhất luôn có sẵn đó, chuẩn bị theo mọi lối không định trước, chọn lựa một khoảnh khắc đúng lúc nhất để hiển hiện ra, đánh gục tất cả những ai trong cuộc và làm thay đổi phần quan trọng nào đó trong họ. Chúng tôi yêu giọng ca Thái Thanh từ đó và hơn hết, giờ đây mỗi lần lên Đà Lạt gặp bạn, chúng tôi có một kỷ niệm đẹp về tình bạn để tự hào kể lại cho mọi người nghe.

Chúng tôi đó, giai điệu đó, giọng ca năm đó, sinh ra không phải từ bao chục năm trước mà là chính ngay lúc đó, kết hợp với toàn bộ yếu tố nội ngoại cảnh cộng với nhân quả kì diệu…tôi cho rằng đó là khoảnh khắc, là thời khắc thuộc về tình yêu. Tình yêu không phải là thứ tình cảm lâu ngày nảy sinh. Tôi không bao giờ có thể bật một bài nhạc nghe đi nghe lại hoài để có thể mà thấy nó bỗng chốc hay lên được. Không thể miễn cưỡng gượng ép bản thân, không thể so đo đong đếm hay cân nhắc thiệt hơn để tạo nên tình yêu. Bài hát năm đó chỉ hay nhất vào ngay lúc đó. Tôi chỉ có thể yêu chứ không thể thương cảm một bản nhạc.

Cho đến nay trong cuộc đời, tôi đã có rất nhiều tình yêu kiểu như thế và có lẽ sẽ mãi như thế, dù có thế nào tôi vẫn sẽ chịu thua cảm xúc, lý trí mách bảo cho tôi biết về sự cao đẹp của tính trường kỳ-tình thương, tôi rất cần điều đó, ngay và luôn, dáo dác nhìn quanh và sẽ nói “mai cưới luôn nếu có!”

---

Những bản nhạc được nhắc tới

Nature Boy - Nat King Cole

Tôi và quý bà nào đây! :^)

Me and mrs Jones - Raw Silk 

https://www.box.com/s/nhdjmgsric77txqrwkko

Me and mrs Jones - Michael Buble (bản này phối nhạc dễ nghe, không khí mưa ưa thích, MB hát không đạt lắm, hát lên cao không hay nhưng chất ấm áp vẫn tuyệt vời, ấm mỏng như cánh gián) 

hãy nghe lại Thái Thanh phả một nỗi buồn xa xôi trong Mùa thu không trở lại của Phạm Trọng Cầu

---

bonus bản nhạc này dành cho ai ghiền jazz những đêm khó ngủ

Ornette Coleman - Sleep talking

https://www.box.com/s/cdxcw3zjfc9bzu8vslih